Avtomatik uzatmalar qutisi resursiga gidravlik suyuqligi ishchi haroratining ta’siri
Аннотация
Avtomatik transmissiya ishlab chiqaruvchisining tavsiyalariga ko‘ra, uning gidravlik suyuqligining ishchi harorati 80-950C bo‘lishi kerak.
Og‘ir ish sharoitida gidravlik suyuqlik haroratning 1100C dan oshib ketishi uning xizmat muddatini bir necha marta qisqartirishi mumkin. Avtomatik transmissiya barcha transport vositalarining eng issiqlik ta’siriga uchragan qismidir.
Gidrotransformatorda gidravlik suyuqlik harakatining yuqori tezligi uning intensiv aeratsiyasiga, ko‘piklanishining kuchayishiga, oksidlanishini tezlashishiga va xizmat muddatini qisqartirishga olib keladi.
Maqola, гидравлик suyuqlik haroratining avtomatik uzatmalar qutisi ishonchliligiga ta’sirini tahlil qilishga bag‘ishlangan. Avtomatik uzatmalar qutisining normal haroratini ta’minlash uchun moy sovutgich qurilmalarining turli xil sxemalari mavjud bo‘lib, ular o‘zlarining afzalliklari va kamchiliklariga ega. Ular orasida: avtomatik uzatmalar qutisi uchun alohida moy sovutgich; asosiy sovutish radiatoriga o‘rnatilgan moy sovutgich, shuningdek, gidravlik suyuqligini sovutish uchun alohida radiatorlar mavjud.
Amaldagi moy sovutgich konstruktsiyalarining asosiy afzalliklari va kamchiliklari keltirilgan. Eksperimental ma’lumotlarga asoslanib, ishchi suyuqlikning resursini bashorat qilish uchun uchinchi darajali polinom tenglamasi ishlab chiqildi.
Avtomobillarning har xil turdagi avtomat uzatmalarining texnik xususiyatlari va konstruksiyasini murakkabligini hisobga olgan holda, ularni texnik ekspluatatsiya qilishning eng muhim masalalaridan biri bu ishonchlilikdir.
Maqolada Toshkent shahridagi ish sharoitida yengil avtomobillarning avtomat uzatmalari gidravlik suyuqligini almashtirish bo‘yicha ekspluatatsion sinovlar natijalari keltirilgan. Avtomatik uzatmalardan foydalanganda, har doim gidravlik suyuqligi haroratini kuzatib borish kerak. Zamonaviy yengil avtomobillarda haydovchiga gidravlik suyuqlikning ish haroratini doimiy ravishda kuzatib borishi uchun asboblar panelida termometr mavjud emas.ELM 327 skaneri ushbu kamchilikni qisman bartaraf etishga imkon beradi va avtomatik uzatmalar qutisi harorat parametrlarini aniqlash imkonini beradi.
Yo‘lovchi avtomashinalariga xizmat ko‘rsatish shoxobchalarida olib borilgan kuzatishlarimiz shuni ko‘rsatadiki, avtomat uzatmalar qutisidagi nosozliklarning 50 foizdan ortig‘i uning gidravlik suyuqligining haddan tashqari qizib ketishi tufayli yuzaga keladi. Avtomatik transmissiyaning ekspluatatsion ishonchliligi haqida ob’ektiv ma’lumot olish uchun ish mualliflari ekspluatatsion sinovlarni o‘tkazdilar. Tajriba planetar tipidagi gidromexanik аvtomat uzatmalar qutisida o‘tkazildi.
Tahliliy ko‘rib chiqish va ekspluatatsion tadqiqotlarimiz asosida UzAvto Motors korxonasi tomonidan ishlab chiqarilgan Chevrolet Gentra, Cobalt, Nexia 3 va Tracker 2 avtomobillarida avtomatik uzatmalar qutisi gidravlik suyuqligini sovutish uchun qo‘shimcha radiatordan foydalanish bo‘yicha tavsiyalar berildi. Chunki bu avtomobillarda, issiq iqlim sharoitida avtomatik uzatmalar qutisi gidravlik suyuqligining normal sovishi to‘liq ta’minlanmagan.
Литература
[2] Харитонов С.А.(2003).Автоматические коробки передач. М.:ООО Изд-во «Астрель», с. 479.
[3] Косенков А.А.(2003). Диагностика неисправностей автоматических коробок передач и трансмиссий.Серия «Библиотека автомобилиста». -Ростов н/Д.: Феникс, с.224.
[4] Базалуков С.А.Сравнительный анализ конструкций теплообменников автоматических коробок передач современных легковых автомобилей. 9-е Луканинские чтения. Проблемы и перспективы развития автотранспортного комплекса. сборник докладов Международной научно-технической конференции. Москва, 2021. С. 23-33
[5] Пришвин, С.А. Теплотехнические измерения в ДВС. Средства измерений - метрологические характеристики. / С.А. Пришвин, П.В. Сафронов, П.В, Душкин // Учебное пособие. - Москва. - 2019.
[6] Шатров, М.Г. Теплотехника. Учебник для студентов высших учебных заведений / М.Г. Шатров, И.Е. Иванов, С.А. Пришвин [и др.]; под.ред. М.Г. Шатрова. - М.: «Академия», 2012. - 288 с.
[7] Матюхин, Л.М. Теплогазоснабжение и вентиляция с основами теплотехники / Л.М. Матюхин, С.А. Пришвин, Г.Г. Тер-Мкртичьян / Москва. - 2016. - 136 с.
[8] Справочник по теплообменным аппаратам / П. И. Бажан [и др.] - М.: Машиностроение, 1989. - 362 с.
[9] Стручалин В.М.(2008) Современные и перспективные электронные системы автомобилей: учебное пособие. Краснодар .: Изд. КубГТУ, с.261.
[10] Дентон Т. (2008).Автомобильная электроника .пер. с англ. В.М. Александрова.- НТ Пресс, с.576 .
[11] Горбатенко Н.Н., под общ. ред. Тарасика В.П.(2010).Диагностирование гидромеханических передач мобильных машин ; М. :-Могилев : Белорус.-Рос. ун-т, с. 511.
[12] Михайлин А.А. и др.(2012) Расчет элементов автомобильных гидросистем. М.МАМИ, с.87.
[13] Рабочие жидкости и уплотнительные устройства гидроприводов Никитин О. Ф.(2013) учеб.пособие. -М.:Изд-во МГТУ им.Н.Э.Баумана, с. 284.
[14] Hoshimov D.I.() AVTOMATIK TRANSMISSIYALAR. Тoshkent. “Avtomsan”, 2017.-2017.b. 79.
[15] Таранова Л.В. (2018).Теплообменные аппараты и методы их расчета: Учебное пособие. -2-е изд., перераб. и доп.-Тюмень: Тюм ГНГУ, с.198.
[16] VOLKSWAGEN AG, Вольсбрук, VK-21 Service Training.
[17] ГОСТ 17216-2001. Чистота промышленная. Классы чистоты жидкостей. Москва. Стандартинформ 2001. с.11.
[18] Чабаева Ю.А. Критерии эффективности теплообменников(2012). Успехи в химии и химической технологии. Том XXVI., -№5, с. 112-115.
[19] Automotive Benchmarking.-URL: https://www.a2mac1.com
[20] Исследование термоокислительной стабильности жидкостей для ступенчатых гидромеханических и бесступенчатых коробок передач.(2014) Труды РГУ нефти и газа имени И.М.Губкина №3 с.276.
[21] Алаев А.С., Трушин Н.Н.(2017). Автоматизация диагностики рабочей жидкости в гидросистемах металлорежущих станков. Известия ТулГУ.Технические науки.Вып 8. Ч.2
[22] Ибрахимов К.И., Туракулов Б.Х., (2019).Особенности конструкции и эксплуатации автоматической коробки передач (семейства GM6T).ТИПСЭАД.Международная научно-техническая конференция «Глобальное партнёрство-как условие и гарантия устойчивого развития», стр. 66-69.
[23] Ибрахимов К.И., Туракулов Б.Х.,(2020) Исследование влияния качества рабочей жидкости и её температуры на надёжность гидромеханических передач автомобилей. Вестник ТАДИ №1, стр 79-84.
[24] Alimova, Z. X., Ibragimov, K. I., & Turakulov, B. H. (2022). THE INFLUENCE OF THE OPERATIONAL PROPERTIES OF THE WORKING FLUID ON THE RELIABILITY OF HYDROMECHANICAL TRANSMISSIONS OF CARS. The American Journal of Interdisciplinary Innovations Research, 4(03), 12-16.
[25] Turakulov, B. H., & Ibragimov, K. I., (2022). Research Of Operational Reliability Of Automatic Transmissions. Texas Journal of Multidisciplinary Studies, 11-05-2022 , 83-87.
[26] Ibrahimov K. I., Turakulov B. H. The influence of the quality of hydraulic fluid and its operating temperature on the reliability of automatic transmissions. Fifteen International Conference on Thermal Engineering: Theory and Applications May 28-June 1, 2024 Tashkent, Uzbekistan.