Elektr yuritmali karyer samosvallarining sekinlanish jarayonida energiya sarfini tahlil qilish (Komatsu 860e misolida)
Аннотация
Ochiq usulda qazib olinadigan konlarda yuk tashish konning ekspluatatsion xarajatlarining katta qismini tashkil qiladi. Elektr yuritmali karyer samosvallari, Komatsu 860E kabi yuk mashinalari, bunday sharoitlarda keng qo‘llanilmoqda. Ushbu maqolada Komatsu 860E karyer samosvalining real ish sikli asosida sekinlanish (tormozlanish) jarayonida energiya sarfi va uni qayta tiklash uchun tahlil qilinadi. Tadqiqot natijasida matematik model ishlab chiqildi va sekinlanish jarayonida dvigatel va elektr yuritma tizimi orqali qancha energiya yo‘qotilishi yoki energiyani qayta tiklashi baholandi. Sinov ma’lumotlari asosida sekinlanish, tezlik, quvvat, vaqt bo‘yicha o‘zgarishi tahlil qilinadi. Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatadiki, energiyani qayta tiklash tizimi mavjud bo‘lgan sharoitda sekinlanish bosqichida hosil bo‘lgan kinetik energiyaning 30–50% bo‘lgan qismi elektr energiyasiga aylantirilishi mumkin. Bu esa karyer transportida energiya tejamkorligini, energiyani tejashni va ekspluatatsion energiyani optimallashtirishga xizmat qiladi. Elektron boshqaruv blokidan olingan ma’lumotlar asosida ishlab chiqilgan modelda umumiy energiya sarfi, tormozlanish vaqtida qayta tiklanishi mumkin bo‘lgan energiya miqdori ham hisobga olindi va simulatsiya qilindi. Tadqiqotda qayta tiklanadigan energiyadan foydalanish tashish xarajatlarini kamaytirishi va energiya samaradorligini oshirishi mumkinligi tahlil qilingan. Shu bilan birga, tormoz energiyasini qayta tiklash tizimini takomillashtirish va marshrutlarni optimallashtirish orqali samaradorlikni yanada oshirish mumkin. Bu yondashuv ekologik va iqtisodiy jihatdan foydali yechim sifatida baholandi.
Литература
[2] Юсупов У.Б., Нарзиев Ж.Ш. Нормирование пробега шин специализированного автотранспорта в зависимости от категории крепости горных пород.
[3] Umidbek Yusupov, Narziyev Javohir. Технологик tранспортлар учун катта ўлчамли шиналарнинг эксплуатацион хусусиятлари. ORIENTAL JOURNAL OF TECHNOLOGY AND ENGINEERING ISSN: 2181-2837 DOI: https://doi.org/10.37547/supsci-ojte-01-01-04 Pages: 20-29
[4] Умидбек Болтаевич Юсупов, Қувондик Улуғбек Ўғли Уринбаев. Анализ результатов теоретических и экспериментальных исследований по износостойкости шин специализированного автотранспорта. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences 1216-1224 ООО «Oriental renessans»
[5] https://machineryline.uz/-/prodazha/karernye-samosvaly/Komatsu/860E-1K--23080313450196846900
[6] https://www.geokniga.org/bookfiles/geokniga-kompleksnaya-oce4nka-i-sposoby-povysheniya-pokazateley-kachestva-ekspluatacii-ka.pdf
[7] Вуейкова, О.Н. Обоснование рациональной структуры автомобильноэкскаваторного комплекса открытого горнорудного карьера: диссертация кандидата технических наук// О.Н. Вуейкова. – Оренбург: 2013. – 166 с
[8] Бахтурин Ю.А., Современное состояние карьерного транспорта/ Каталог-справочник, «Горная техника 2005», -С. 6–16
[9] Yusupov, U., & Mukhitdinov, A. (2023). Evaluation of the influence of the longitudinal slope of carriage roads on the tire life. E3S Web of Conferences, 401, 03025. https://doi.org/10.1051/e3sconf/202340103025
[10] Mukhitdinov, A., Yusupov, U., Tukhtamishov, S., Urinbayev, Q., Results of the study of the influence of an average longitudinal slope of routes on the life of tires in the quarry, AIP Conference Proceedings, 2024, 3045(1), 040041, https://doi.org/10.1063/5.0197301
