Temir yo‘l yer polotnosida geosintetik materiallarini qo‘llagan holda eroziyaga qarshi himoyalash texnologiyasini takomillashtirish

  • Sherzod Tadjibayev Toshkent davlat transport universiteti
  • Nodir Begmatov Toshkent davlat transport universiteti
Ключевые слова: temir yo‘l yer polotnosi, geosintetik materiallar, grunt, eroziya, himoyalash usullari, ustuvorlik koefitsienti, hajmli geopanjara, nurash, anker, polimer materiallar, deflyasiyaga va deformatsiyaga qarshi usullar, qiyalik, texnologiya

Аннотация

Ushbu maqolada murakkab sharoitda barpo etilgan temir yo‘l yer polotnosini zamonaviy usullarni qo‘llagan holda eroziyaga qarshi himoya qilish texnologiyalari tahlil qilingan. Sintetik materiallardan qiyaliklarni mahalliy va umumiy ustuvorligini oshirish yo‘llari keltirilgan.. Qiyaliklarni mustahkamlashda sintetik materiallar ularni suv ta’sirida nurashini oldini oluvchi himoya qatlam, shuningdek yer polotnosi fsosiy maydonchasi zonasidagi gruntlarining ustuvorligini oshiruvchi mustahkam, ma’lum holatlarda mineral materiallardan iborat filtrlash usullari ochib berilgan.

Temir yo‘l yer polotnosi qiyaliklarini nurashga qarshi himoya qatlami hosil qilishning texnologik ketma-ketligi hajmli geopanjaralarning kataklariga to‘ldiruvchini qo‘lda va qisman mexanizatsiyalashgan tarzda solinishini nazarda tutadigan usullar keltirib o‘tilgan.

Bundan tashqari, oxirgi  yillarda rivojlangan mamalakatlarda qiyaliklarni himoya qilishga mo‘ljallangan turli konstruksiyalarni ishlab chiqaruchi korxonalarning maxsulotlari o‘rganilgan. Shuningdek  geosintetik materiallar, geotekstil va hajmli geopanjaralarni temir yo‘l yer polotnosi qiyaliklariga yotqizish texnologiyasi keltirilgan. Qiyaliklarni mustahkamlash hamda suvlarni chetlatilishini yaxshilash uchun, sanab o‘tilgan usullardan iborat turli xil kombinatsiyalardan foydalanish usullari yoritilgan.

Литература

[1] Лесов К.С., Мирахмедов М.М., Таджибаев Ш.А. Мировой опыт применения геосинтетических материалов в конструкциях земляного полотна. Архитектура. Строительство. Дизайн. Научно-практический журнал. №2, 2019. Ташкент. ТАСИ. С. 194-197.
[2] Лесов К.С., Таджибаев Ш.А.,Мавлонов А.Х.,Кенжалиев М.К. Расчет устойчивости насыпи и укрепление откосов земляного полотна с использованием геосинтетических материалов. Транспорт шёлкового пути. (международный научный электронный журнал) Ташкент,2021г, №1 С.78-83
[3] Лесов К.С., Таджибаев Ш.А.,Кенжалиев М.К.Технология укрепление откосов земляного полотна железных дорог из песчаных грунтов с применением геосинтетических материалов. Проблема архитектуры и строительства (научно-технический журнал) Самарканд, СамГАСИ 2019 г., №4 С.15-18.
[4] Мирахмедов М.М., Лесов К.С., Музаффарова М.К., Ниязбеков С.С., Мамадалиев А.Ю., Пирназаров Г.Ф. Ресурсосберегающие организационно – технологические борьбы с проявлениями экзогенных процессов на железных дорогах. – Ташкент таълим нашриёти, 2017 –427c.
[5] Лесов К.С., Таджибаев Ш.А.,Кенжалиев М.К.,Мавлонов А.Х Ресурсосберегающие конструкции усиления земляного полотна из песчаного грунта. Архитектура. Строительство. Дизайн. (научно - технический журнал) Ташкент, ТАСИ 2020 г., №3-4 С.335-341.
[6] Лесов К.С., Таджибаев Ш.А. Исследование устойчивости откосов земляного полотна железных дорог при укреплении геосинтетическими материалами. UNIVERSAM: техническое науки (международный научный журнал) Москва,2022г.выпуск:8(101),част 1 С. 57-61
[7] Таджибаев Ш.А. Исследование устойчивости откосов насыпи земляного полотна при укреплении объемных георешеток. UNIVERSAM: техническое науки (международный научный журнал) Москва,2022г.выпуск:9(114),част 3 С. 5-9
[8] Лесов К.С., Таджибаев Ш.А., Кенжалиев М.К. Противоэрозионная защита земляных сооружений на участке железнодорожной линии Бухара–Мискен. Материалы международной конференции “Technical and technological sciences in the modern world” Москва, май 2023г. С 34-37
[9] Журавлев И.Н. Оценка влияния геоматериалов на напряженно-деформированное состояние железнодорожного земляного полотна. Дисс. на соик. канд.техн.наук. С-П.: 2005.
[10] Закиров Р. С., Омаров А.Д. Противодеформационное укрепление земляного полотна из песчаного грунта в Казахстане. Алматы: «Ғылым», 1999.- 164 с.
[11] Лесов К.С., Таджибаев Ш.А., Мехмонов М.Х.,Кенжалиев Повышение устойчивости откосов насыпи земляного полотна из барханных песков с укреплением геосинтетическими материалами. Научно – технический и производственный журнал «Транспортное строительство» № 1, 2023 г. С 34-36.
Опубликован
2025-03-31
Как цитировать
Tadjibayev, S., & Begmatov, N. (2025). Temir yo‘l yer polotnosida geosintetik materiallarini qo‘llagan holda eroziyaga qarshi himoyalash texnologiyasini takomillashtirish. Вестник транспорта - Transport Xabarnomasi, 2(1), 94-97. https://doi.org/10.56143/2181-2438-2025-1-94-97
Раздел
Эксплуатация железных и автомобильных дорог