Toshkent yoʻlovchi vagonlarni qurish va taʼmirlash zavodi temirchilik sexi dastgohlari shovqin darajasi tavsiflari va ish oʻrinlaridagi mehnat sharoitini sanitar gigiyenik baholash
Аннотация
Maqolada Toshkent yo‘lovchi vagonlarni qurish va ta’mirlash zavodining temirchilik sexidagi ish o‘rinlarida shovqin bosimi darajalari GOST 12.1.050–86 talablariga muvofiq baholangan. O‘lchovlar GOST 17187–81 standartiga javob beradigan, davlat guvohnomasiga ega “Assistent” va “Oktava–110A” shovqin o‘lchash asboblari yordamida amalga oshirilgan. Dastgohlardan tarqalayotgan shovqin bosimi darajalari boshqa sexlardan kelayotgan fon shovqini aniqlangandan so‘ng o‘lchangan. Fon shovqin bosim darajalari sexning markaziy qismida, yondosh mashinasozlik sexining ochiq eshigi qarshisida va kirish darvozasidan 1 metr ichkaridagi nuqtalarda aniqlangan. Olingan natijalarga asoslangan jadvallar, grafiklar va diagrammalar tahlil qilingan. Tahlilga ko‘ra, mashinasozlik sexidan fon shovqini bosim darajalari 125–8000 Hz chastotalarda sanitariya me’yorlaridan 1–12 dB ortiqligi aniqlangan. Temirchilik bolg‘asidan tarqalayotgan shovqin bosimi darajasining past chastotalarida uning tarqalishi nisbatan teng taqsimlangan, o‘rta va yuqori chastotalarda esa shovqin bosimi darajasining asosiy tarqalish yo‘nalishlari operator o‘rni va dastgohning orqa tomoniga qaratilgan. Orqa tomonning devorga yaqinligi sababli, aynan shu yo‘nalishda yuqori chastotalarda tarqalayotgan hamda devordan qaytgan shovqin bosimlari darajalari oʻzaro qoʻshilishi tufayli ortishi qayd etilgan. Bunday hollarda shovqinni samarali pasaytirish maqsadida akustik to‘siqlar va shovqin yutuvchi ekranlardan foydalanish tavsiya etiladi. Ularni joylashtirishda shovqin bosimi darajasi tarqalayotgan yo‘nalishlarning tahliliga asoslanish, ya’ni ekranlarni ayniqsa operator o‘rni va orqa devor yo‘nalishida yuqori chastotali shovqinlar intensiv qayd etilgan hududlarda o‘rnatish maqsadga muvofiqdir.
Литература
[2] ГОСТ 12.1.050–86. Межгосударственный стандарт. ССБТ. Методы измерения шума на рабочих местах. – Москва: Изд-во стандартов, 1986. – 11 с.
[3] ГОСТ 17187–81. Шумомеры. Общие технические требования и методы испытаний. – Москва: Изд-во стандартов, 1982. – 12 с.
[4] ISO 3745:2012. Acoustics — Determination of sound power levels of noise sources using sound pressure — Precision methods for anechoic and hemi-anechoic rooms. – Geneva: International Organization for Standardization, 2012. – 34 p.
[5] ISO 11201:2010. Acoustics — Noise emitted by machinery and equipment — Determination of emission sound pressure levels at a work station and at other specified positions — Engineering method in an essentially free field over a reflecting plane. – Geneva: ISO, 2010. – 38 p.
[6] O‘zR SanQvaN 0267:2021. Ishlab chiqarish korxonalaridagi shovqin. Gigiyenik me’yorlar va o‘lchash usullari. – Toshkent: SSV Respublika sanitariya-epidemiologik osoyishtalik va jamoat salomatligi qo‘mitasi, 2021. – 24 b.
[7] Sunnatulla Sulaymanov. Criterion For Vibroacoustic Activity of The Main Sources of Cotton Machines //Fifteen International Conference on Thermal Engineering: Theory and Applications May 28-June 1, 2024 Tashkent, Uzbekistan.
[8] Sulaymanov S. Improving conditions and labor protection of operators by improving the vibroacoustic parameters of mobile cotton machines. dissertation of Doctor of Engineering. Sciences-St. Petersburg, 1992.-250 p.
[9] Nikiforov A.S. Acoustic design of ship structures: Handbook. - L.: Shipbuilding, 1990. - 220 p.
[10] Nikiforov A.S. Acoustic design of ship structures: Handbook. - L.: Shipbuilding, 1990. - 220 p.
[11] Pobol O.N. Noise in the textile industry and methods to reduce it. U,: Legprombytizdat, 1987. – 144.